ACT Trainer (Psychosomatisch)

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is een veelbelovende ontwikkeling binnen de (cognitieve) gedragstherapie, gericht op psychologische flexibiliteit en waardegerichte actie.

Wat is ACT?

ACT is een gedragstherapie die je helpt om psychologische flexibiliteit te ontwikkelen. Dit betekent dat je leert flexibel om te gaan met moeilijke situaties, gedachten en gevoelens, terwijl je tegelijkertijd betekenisvolle keuzes maakt in je leven. Het doel is niet het vermijden van negatieve ervaringen, maar het vermogen om ze te accepteren en toch actief te blijven werken aan de kwaliteit van je leven.

Hoe beter je kunt herkennen wat er in je omgaat en je open kunt stellen voor deze ervaringen, des te groter wordt je vermogen om een zinvol en betekenisvol leven te leiden. ACT leert je om te leven vanuit je diepste waarden, zodat je meer zingeving en voldoening uit het leven haalt.

De principes van ACT

ACT draait om drie kernelementen: je openstellen, aanwezig zijn, en doen wat belangrijk is. Deze worden verder uitgewerkt in zes pijlers die de basis vormen van ACT:

1. Contact met het hier en nu: Volledig aanwezig zijn in het huidige moment en bewust reageren op je omgeving.
2. Zelf-als-context: Leren dat jij meer bent dan je gedachten en emoties. Het vermogen om jezelf als de waarnemer van je eigen ervaringen te zien.
3. Defusie: Afstand nemen van je gedachten en ze zien voor wat ze zijn – mentale gebeurtenissen, geen absolute waarheden.
4. Acceptatie: Het toelaten van onvermijdelijke pijnlijke ervaringen zonder verzet, zodat je kunt focussen op wat echt belangrijk is.
5. Waarden: Ontdekken wat voor jou belangrijk is in het leven en hier je keuzes op baseren.
6. Toegewijde ACTie: Actief stappen zetten in de richting van je waarden, zelfs wanneer dit ongemakkelijk of moeilijk is.

ACT en moderne gezondheid

In tegenstelling tot de vroegere opvatting dat gezondheid de afwezigheid van ziekte is, sluit ACT aan bij de moderne definitie van gezondheid volgens Machteld Huber: “Het vermogen om je aan te passen en zelf de regie te voeren, ondanks fysieke, emotionele en sociale uitdagingen.” ACT erkent dat het leven inherent verbonden is aan pijn, maar dat je veerkracht ontwikkelt door anders om te gaan met pijnlijke ervaringen en zo een betekenisvol leven te leiden.

Hoe omgaan met pijn?

Veel mensen proberen pijn en negatieve emoties te vermijden. Dit leidt vaak tot gedrag dat op de lange termijn destructief kan zijn. In ACT leer je dat vermijding van pijn juist bijdraagt aan meer lijden. ACT helpt je om op een gezondere manier om te gaan met pijn, door je open te stellen voor moeilijke ervaringen en te kiezen voor waardegerichte actie, zelfs in moeilijke tijden.

Psychologische flexibiliteit

Psychologische flexibiliteit betekent dat je in staat bent om moeilijke situaties, gedachten en emoties te accepteren en tegelijkertijd waardevolle keuzes te maken. Dit leidt tot een rijker en betekenisvoller leven, waarin je bewuster en veerkrachtiger omgaat met de uitdagingen van het leven.

De zes pijlers van ACT-therapie

1. Acceptatie: Leer om te stoppen met vechten tegen innerlijke ervaringen en accepteer wat je denkt en voelt.
2. Defusie: Krijg meer afstand tot je gedachten en beschouw ze als mentale processen in plaats van absolute waarheden.
3. Contact met het hier en nu: Focus op het huidige moment en reageer bewust op wat er gebeurt.
4. Zelf-als-context: Ontwikkel het besef dat je meer bent dan je gedachten en gevoelens.
5. Waarden: Ontdek wat echt belangrijk is voor jou en laat dit je richting geven in het leven.
6. Toegewijde actie: Neem actie in lijn met je waarden, zelfs wanneer dit ongemak met zich meebrengt.